بازدید امروز : 107
بازدید دیروز : 54
کل بازدید : 107615
کل یادداشتها ها : 453
نقرس بیماری است که خود را با افزایش اسیداوریک خون،
التهاب دردناک مفاصل ، رسوب کریستالهای اورات سدیم و سنگهای کلیوی اسیداوریکی نشان میدهد.طبق
آمار موجود، از هر 1000 مرد حدود 7 نفر و از هر 1000 زن حدود 1 نفر به این
بیماری مبتلا میشوند. میزان بروز این بیماری در مردان، با میزان
اسیداوریک خون ارتباط دارد، بطوری که با اسید اوریک کمتر از 7 میلیگرم
در دسیلیتر، میزان این بیماری به 1/0 و با اسید اوریک بالای 9 میلیگرم
در دسیلیتر، میزان بروز این بیماری به 5 درصد میرسد. مقدار طبیعی
اسیداوریک در خانمها بین 6 ـ 6/2 و در آقایان 2/7 ـ 5/3 میلیگرم در
دسیلیتر است.
برای دیدین ادامه مقاله به ادامه مطلب بروید.
نقرس در اثر تولید بیش از حد یا دفع کمترازحد اسید
اوریک (یا هر دو) بوجود میآید. از میزان600 تا 700 میلیگرم اسید اوریکی
که روزانه دفع میشود، یک سوم از رژیم غذایی (پورین موجود در مواد غذایی
مصرفی) و دو سوم از منابع داخلی بدن حاصل میشود.
10 درصد موارد
نقرس بر اثر تولید بیش از حد اسیداوریک و 90 درصد آن بر اثر کاهش دفع
اسیداوریک است. برخی از داروها و اختلالات و بیماریها هم میتوانند عامل
افزایش غلظت اسید اوریک باشند. داروهایی که میتوانند در این زمینه نقش
داشته باشند عبارتند از: مصرف طولانی مدت و زیاد داروهای مُدر، لوودوپا،
اسید نیکوتینیک، پیرازینامید و … . مصرف الکل و مشروبات الکلی نیز از
عوامل افزایش اسید اوریک خون میباشد.
از اختلالاتی که میتواند منجر به افزایش اسیداوریک خون شود، میتوان به لوسمیها (سرطان خون)،
لنفوم ، نارسایی کلیه، گرسنگیهای طولانی و مفرط، چاقی ، مسمومیت با سرب و … اشاره کرد.شایعترین
علامت بیماری نقرس در کنار افزایش سطح اسیداوریک خون، التهاب مفصلی دردناک
است. همان طور که گفته شده، معمولا به صورت درد در مفاصل اندام تحتانی و
در درجه اول انگشت شست پاست که البته سایر نقاط بدن به ترتیب شیوع، بعد از
مفصل انگشت شست پا، میتواند مچ پا، پاشنهها، زانوها، مچ انگشتان دستها
و آرنج باشد.
همانطور که گفته شد، نقرس یک
ناهنجاری در متابولیسم پورین است که علامت مشخصه آن سطوح غیرطبیعی و بالای
اسید اوریک خون و رسوب اورات سدیم در بافتهای نرم و استخوانی نظیر مفاصل،
غضروفها و تاندونها است. بنابراین یکی از مهمترین مسایل در رژیم غذایی
این بیماری، اعمال برخی محدودیتها در دریافت پورین غذایی، خصوصا در مرحله
حاد بیماری است.
رژیم محدود از پورین به عنوان یک کمک فرعی برای
درمان دارویی جهت کاهش ترشح اسید اوریک تا میزان 200 تا 400 میلی گرم در
روز میتواند کمک کننده باشد (همان طور که گفته شد حدود 700- 600 میلیگرم
اسید اوریک از یک فرد عادی روزانه دفع میشود) و میزان سطح اوریک را تا 1
میلیگرم در دسیلیتر پایین می آورد.
در رژیم محدود از پورین،
دریافت پورین روزانه به حدود 150-120 میلیگرم در مقایسه با دریافت معمولی
آن که 1000-600 میلیگرم در روز است، کاهش می یابد. این رژیم به عنوان یک
عامل کمکی در بیماری نقرس و سایر ناهنجاریهای موثر بر متابولیسم پورین
تجویز میشود و برای پایین آوردن سطح اوریک در بدن طراحی شده است.
در این رژیم،
منابعبیماران میتوانند غذاهایی را که اساسا عاری از پورین است به دلخواه مصرف نمایند. این غذاها عبارتند از: نان و غلات،
شیر و فرآوردههای لبنی، تخممرغ ، میوه ها ، سبزی ها و نوشیدنیهای غیر الکلی.مصرف
روزانه ی پروتئین3281 به حدود 8/0 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن محدود
میشود. میزان مصرف پروتئین یک فرد عادی حدود 1 گرم به ازای هر کیلوگرم
وزن بدن است. مثلا یک فرد 70 کیلوگرمیبه 70 گرم پروتئین نیاز دارد. مصرف
روزانه گوشت نباید از 120-90 گرم بیشتر باشد.
برای افزایش دفع اسید
اوریک لازم است، بیماران رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات (مثل نان، برنج،
ماکارونی، غلات و …) و کمچربی داشته باشند و خصوصا در وعدهی شام از
خوردن غذاهای سنگین و زیاد پرهیز کنند.
کنترل و حفظ وزن مطلوب برای
این بیماران از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین باید سعی کنند با رعایت
رژیم غذایی متعادل و انجام حرکات ورزشی و خصوصا پیادهروی وزن خود را در
حد ایدهآل حفظ کنند.
برای رقیق کردن ادرار و تسریع در دفع اسید اوریک و پیشگیری از رسوب اسید اوریک در کلیهها و تشکیل سنگهای کلیوی،
نوشیدن آبدر انتها قابل ذکر است که : داشتن وزن ایدهآل
و رژیم غذایی مطلوب و مناسب میتواند تا حدود زیادی بیماران را از مصرف
دارو و عوارض حاصل از بیماری محفوظ نگه دارد.
دکتر نگار بهروز
ماهنامه دنیای تغذیه شمارهمنبع.موسسه تبیان