به گزارش خبرنگار مهر، آزاده آل ایوب که از نخستین "خاله
"های کودکان در تلویزیون است، کار در این حوزه را از هفت سال پیش آغاز
کرده و همچنان هر روز در شبکه تهران برای کودکان برنامه اجرا می کند. این
گفتگو به مناسبت روز جهانی کودک و تلویزیون با "خاله نرگس" انجام شده است.
* خاله نرگس چگونه شکل گرفت و چطور این شخصیت مبنای شکل گیری دیگر خاله ها در برنامه های کودک تلویزیون شد؟

 آزاده
آل ایوب: از زمانی که خودم را شناختم و مفهوم آینده برایم جدیتر شد، به
کار اجرا و گویندگی علاقه داشتم و دنبال راه ورود به این عرصه بودم. البته
دوستانم همیشه به من می گفتند اگر مجری کودک شوم، مجری خیلی مهربانی می
شوم. تا اینکه از طریق یکی از دوستانم که پدرش در صدا و سیما فعالیت داشت،
راه ورود را پیدا کردم.
ابتدا نزد مدیر سابق روابط عمومی رادیو جوان
رفتم. او به من گفت برای اجرا خیلی کوچک هستم و بهتر است بعد از دانشگاه
به سراغ کار اجرا بیایم. تا اینکه مهران دوستی من را به یک برنامه زنده
رادیو کرج برد. وقتی با او برنامه را اجرا کردم، متوجه ضعف هایم شدم و
احساس کردم باید اطلاعاتم را برای اجرا افزایش دهم.
* پس اجرا در رادیو را تجربه کرده بودید؟

 بله، حتی قبل از اینکه خاله نرگس برنامه "رنگین کمان"
شوم، برای اجرای برنامه های کودک شبکه یک تست دادم و چند برنامه هم اجرا
کردم و اجرای برنامه "مهمانی" را یکماه به عهد داشتم. بعد از تمام
شدن برنامه کسی سراغم نیامد. خودم هم احساس کردم دیگر کسی سراغم نمی آید.
اما همان دوست دبیرستانی ام به من گفت شبکه تهران برای برنامه "رنگین کمان" تست می گیرد و من هم در تست این برنامه قبول شدم.
* تا قبل از برنامه "رنگین کمان" مطرح نشده بودید.
بله، چون اجراهایم پراکنده بود و این پراکندگی مانع از این مسئله شد.
* در برنامه "رنگین کمان" برای ماندن بیشتر تلاش کردید و منجر به شکل گیری دیگر خاله ها شدید.

بله. اولین روز اجرای من مصادف با عید فطر سال ???? شد. کارم را در این
برنامه با یکروز مقدس آسمانی آغاز کردم. البته در برنامه اول قلبم به شدت
می تپید و اضطراب داشتم. اما برای ماندگاری بیشتر تلاش و به راهنمایی
دیگران خیلی توجه کردم. حال انتقاداتشان سازنده یا مخرب بود، اما من حرف
گوش کن بودم. اراده خداوند و ارتباط صمیمانه با بچه ها باعث شد جایی در
این برنامه باز کنم.
* راز موفقیت خاله نرگس چیست؟

نزدیک بودن به شخصیت خودم در این مسئله بی تاثیر نبود. وقتی به خودم نزدیک
می شوم، راحت ترم. اما وقتی ژست بگیریم از این دنیا فاصله می گیرم. دلیل
موفقیت خاله نرگس
هم سادگی و صداقت با بچه ها است. در مجموع معتقدم محبوبیت و عزت از آن
خداست و خدا هر که را بخواهد عزیز می کند و هر کس را بخواهد خوار خواهد
کرد. من همیشه خدا را شکر می کنم که این محبوبیت به من داد و امیدوارم
لیاقت این محبوبیت را داشته باشم.
* برخی مجریان تلویزیون اجرا را
سکوی پرتاب می دانند و وارد عرصه بازیگری می شوند. چطور شما وارد دنیای
بازیگری نشدید؟ پیشنهاد بازیگری داشتید؟
بله، برای بازی در فیلم های
"پیک نیک در میدان جنگ" و "بچه های زبل" به من پیشنهاد شد، اما قبول
نکردم. فیلمنامه "بچه های زبل" بر مبنای خاله نرگس نوشته شده بود، اما احساس کردم اگر در این فیلم ها بازی کنم، نتوانسته ام انتظار مردم را برآورده کنم یا موفقیت خاله نرگس
زیر سئوال می رود. نه اینکه این فیلم ها بد باشد، اما اگر می خواستم در
فیلمی بازی کنم که عاشق کسی شوم و بعد با او ازدواج کنم از ذهن بچه ها
فاصله می گیرم.
* پس به بازیگری فکر می کنید؟
بله، بازیگری را دوست دارم، اما دوست دارم نقش خوبی بازی کنم و بجا باشد، البته اولویت من همیشه برنامه "رنگین کمان" است و هر برنامه و کاری را که بخواهد به اجرای خاله نرگس لطمه بزند، نمی پذیرم.
* فکر می کردید خاله نرگس یکروز تا این حد محبوب بچه ها شود؟

نه، به این اندازه فکر نمی کردم. وقتی وارد صدا و سیما شدم، خیلی ها به من
گفتند مراقب باشم تا زیرآبم نخورد و قبل از اینکه وارد اجتماع شوم، معنی
این جمله را درک نمی کردم، اما بعد که غرق کار شدم، متوجه این مفهوم شدم.
* در اجرا چقدراز بداهه استفاده می کنید؟ چقدر مطالعه دارید و سعی می کنید دایره اطلاعاتتان را بالا ببرید؟

این اتفاق ها خیلی پیش آمده است. بداهه گویی بخشی از کار یک مجری است، اما
باید بداند چطور از آن استفاده کند. در یک برنامه زنده اتفاق های زیادی می
افتد که مجری باید برنامه را جمع کند، حتی برخی مواقع خداحافظی می کنیم و
بعد تهیه کننده می گوید زمان داریم و ما باید برای بچه ها حرف بزنیم.
توکل به خدا و نیروی جاذبه بچه ها باعث می شود سختی ها را با جان و دل بخریم. شاید باورتان نشود اما ما شش ماه تا یکسال در برنامه "رنگین کمان" بداهه می گفتیم و تهیه کننده موضوع برنامه را مشخص می کرد و من با توجه به موضوع برنامه را اجرا می کردم.
* اجرای برنامه بدون متن برایتان دشوار نبود؟

اوایل خیلی سخت بود، حتی به یاد دارم دیالوگ هایم را دو روز قبل از
اجرا حفظ می کردم، اما به مرور زمان با کسب تجربه سختی ها مرتفع شد. البته
در خانه یک کتابخانه دارم که فقط کتاب های قصه و شعر کودکان است. شعرها را
حفظ می کنم و برای بچه ها می خوانم، حتی نشریات کودک را مطالعه می کنم.
علاقه من به بچه ها تا آنجا است که حتی کیهان بچه های دوره کودکی را هنوز
دارم.
* چقدر دستتان در اجرا و پوشش باز است؟
 در اجرا و پوشش نسبت به سال های گذشته خیلی دستمان باز است. وقتی به برنامه "رنگین کمان"
آمدم، نمی توانستیم مانتوی قرمز یا نارنجی بپوشم و به رنگ ایراد می
گرفتند، حتی اجرای من نسبت به روزهای اول برنامه متفاوت است، چرا که در
گذشته خیلی محدودیت داشتیم. نباید با بچه ها خیلی می خندیدیم یا خیلی
صمیمی می شدیم، اما الان قوانین معقولانه است.
* در این سال ها خاله های زیادی به برنامه رنگین کمان آمدند و رفتند، اما خاله نرگس هنوز هم ماندگار است. حضور خاله ها چه مزایا یا معایبی داشت؟

به هر حال رقابت خوبی شکل می داد، چرا که باعث می شد در اجرا روز به روز
پیشرفت کنید، اما از یک طرف هم ترسی به جان آدم می انداخت که مبادا مجری
جدید جای شما را بگیرد.
* شما هم می ترسیدید مبادا خاله ای جای خاله نرگس را بگیرد؟

بله، می ترسیدم، اما بعد از مدتی متوجه شدم هر کس جای خودش را دارد. توکل
به خدا و دعای خیر والدین به ویژه پدر همیشه در تنگناهای زندگی فریادرس من
بود. دعای پدر خیلی تاثیرگذار است.
* در سال های گذشته تعداد خاله ها و عموها واقعا زیاد شده و دیگر این موضوع برای بچه ها جذابیت ندارد.
 وقتی خاله یا عمویی اجرای ضعیف داشته باشد، مسلماً بچه ها هم زیاد دوستش ندارند و همیشه با خاله ای ارتباط برقرار می کنند که اجرای بهتری داشته و با بچه ها صمیمی باشد. الان عده ای از خاله ها و عموها برای بچه ها خاله و عموی اصلی هستند و عده ای دیگر فرعی. البته این وضعیت فقط شامل خاله ها و عموها نمی شود، بلکه عروسک ها هم اینطور شده اند.
عروسک
برای بچه ها حرف اول را می زند و آنها در خیال پدر و مادرشان را به شکل
عروسک می بینند. وقتی عروسکی بامزه باشد، بچه ها با آن ارتباط برقرار می
کنند، اما در حال حاضر شاهد هستیم برخی عروسک ها باری به هر جهت هستند.
اگر چه عروسک یکی از عوامل موثر در برنامه است، اما نباید هر عروسکی را به
هر قیمتی وارد برنامه کرد.
* به نظر شما عروسک ها هم مثل مجریان باید تست شوند؟

بله، به نظرم قبل از اینکه عروسکی وارد برنامه تلویزیونی شود، باید آن را
به یک مهد کودک ببرند و واکنش بچه ها را نسبت به آن ارزیابی کنند. اگر
نتیجه مثبت بود، وارد برنامه شود. در این صورت موفقیت هم زیاد خواهد بود.
متاسفانه به این مسائل توجه نمی شود.
* کیفیت برنامه های کودک را چطور ارزیابی می کنید؟

برنامه های کودک نیاز به تنوع دارند که در برخی برنامه ها به این مسئله
توجه می شود و برخی برنامه ها بی توجهی می کنند. باید به صورت دائم نقاط
ضعف شناسایی شود. مرکز پژوهش های صدا و سیما مجله ای با عنوان قاصدک ویژه
برنامه سازان کودک و نوجوان منتشر می کند. من این مجله را مرتب مطالعه می
کنم.
* شخصیت های محبوب دوران کودکی شما چه کسانی بودند؟
 پسر
شجاع، دهکده حیوانات و خونه مادربزرگه را خیلی دوست داشتم، اما همیشه از
برنامه کار و اندیشه فراری بودم. من را به یاد درس و کتاب می انداخت.
البته اعتراف می کنم انیمیشن هایی ایرانی که در حال حاضر برای بچه ها پخش
می شود، خیلی ضعیف است و باید در این باره نیروهای خوبی تربیت کنیم، البته
انیمیشن های مذهبی خیلی خوب هستند، چرا که بچه ها با فرهنگ و دین بیشتر
آشنا می شوند و ساخت چنین انیمیشن هایی ضروری است.
* تولد شبکه کودک می تواند این امیدواری را به وجود بیاورد که برنامه سازی برای بچه ها حرفه ای شود؟
 فکر
نمی کنم، چرا که برنامه های کودک هویت خود را از دست داده اند. به نظرم
این روند که هر شبکه برنامه کودک را در یک ساعت مشخص پخش می کند برای
کودکان هم خوشایندتر است و آنها با این روند عادت کرده اند، ولی وقتی همه
برنامه های کودک از یک شبکه پخش شود، کودکان نمی توانند همه برنامه های
محبو بشان را دنبال کنند و به نظرم برای کودکان این مسئله موفقیتی به
همراه ندارد.
* و صحبت آخر.
وقتی برای اجرای برنامه ای می روم، حتی اگر دو تا صندلی خالی باشد، غصه دار می شوم. امیدوارم خاله نرگس
هر روز بدرخشد و کمرنگ نشود و بچه ها بدانند وقتی شب ها به یک ستاره در
آسمان نگاه می کنند، من هم در آن لحظه دارم به آن ستاره نگاه می کنم.